Hancı Forum

'Kişisel veriler' kanunla korunacak

Adalet Bakanlığı, çeşitli alanlarda kullanılmak üzere kişisel verileri (kişiye ait her türlü bilgi) işleyenlerin ''disiplin'' altına alınması ve kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla yasa taslağı hazırladı.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Adalet Bakanlığı, Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Yasa Taslağı'nı, Başbakanlığa gönderdi. Yasa taslağı, kişisel verilerin işlenmesinde kişiliği, temel hak ve özgürlükleri korumayı ve kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin uyacakları usul ve esasları içeriyor.

Kişisel veriler, hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olarak elde edilecek, kullanılacak, gerektiğinde güncellenecek, ilgili kişilerin kimliklerini belirtecek biçimde ve kaydedildikleri amaç için gerekli süre muhafaza edilecek.

Kişilerin ırk, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep veya diğer inançları, sağlık ve özel yaşamları ve her türlü mahremiyetleri ile ilgili kişisel veriler işlenemeyecek. Bu veriler, şu hallerde işlenebilecek:

''- Kanunda yasaklanmayan hallerde kişinin yazılı rızasının olması,

- Hukuki ve fiili nedenlerle kişinin rızasını açıklayamayacak durumda bulunması ve herhangi bir kişinin hukukun korunabilir menfaatleri için veri işlemenin zorunlu olması,

- İlgili kişiye yeterli koruma imkanının sağlanması şartıyla veri kütüğü sistemi sahibine bu kanunla tanınan hak ve yetkileri kullanabilmesi veya yükümlülükleri yerini getirebilmesi için veri işlemenin zorunlu olması,

- Vakıf, dernek, sendika veya siyasi partilerin; faaliyetlerini kuruluş amaçlarına uygun olarak yürütürken ve bu faaliyetlerle bağlantılı olmak üzere tabi oldukları mevzuata uygun olmak şartıyla üye ve mensupları veya faaliyet alanları ile ilişkili olan kişilere yönelik ve ilgili kişinin rızası olmadan üçüncü kişilere açıklanmamak kaydıyla veri işlenmesi,

- İlgili kişi tarafından alenen açıklanmış olan veriler hakkında olması,

- Hukuken bir hakkı tesis, kullanma veya savunma için veri işlemenin zorunlu olması,

- İşlenmesini koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi, bakım veya sağlık hizmetlerinin yürütülmesi için ihtiyaç duyulan kişisel verilerin hukuken veya meslek kurallarına göre sır saklama yükümlülüğü altında bulunan sağlık mensubunun gözetimi altında işlenmesi.''

VERİLER İSTENEBİLECEK

Kamu yararını gerektirmesi halinde de yeterli koruma tedbiri bulunması kaydıyla Kişisel Verileri Koruma Kurulu, kişisel verilerin işlenmesine karar verebilecek. İdari nitelikli yaptırımlara ve özel hukuk alanındaki mahkeme kararlarına ilişkin veriler de resmi mercilerin kontrolü altında işlenebilecek.

Herkes veri kütüğü sistemi sahibine başvurarak, kendisiyle ilgili kişisel veri kaydedilip kaydedilmediğini öğrenme, kaydedilmiş ise bunları isteme, eksik veya yanlış olması halinde düzeltilmesini isteme hakkına sahip olacak.

Başvurular yazılı yapılacak ve veri kütüğü sistemi sahibi talebi 20 gün içinde yanıtlayacak.
Yanıt verilmemesi veya yanıtın olumsuz olması halinde, ilgili kişi 20 gün içinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu'na başvurabilecek. Kurul, başvuruyu 2 ay içinde karara bağlayacak.

Kişisel veriler; ilgili kişinin yazılı rızası, kamu yararının bulunması, bir hakkın tespiti veya korunması, beden bütünlüğünün idamesi halleri dışında kişilik haklarının korunması açısından verinin istendiği yabancı ülkede eşdeğer ve etkin korumu bulunmuyorsa yurtdışına aktarılmayacak. Örgütlü suçlar ile mücadele kapsamında işlenen veriler, bu yasanın kapsamı dışında tutulacak. Kurum, ''Veri Kütüğü Sistemi Sicili'' tutacak.

Kişisel veriler, hukuka uygunluk nedenleri olmadan işlenemeyecek. Kişinin makul bir itirazı bulunması halinde de veri işlenemeyecek. İlgili kişinin alenen açıkladığı kişisel verilerin işlenmesi halinde, kişilik haklarının ihlali söz konusu olamayacak.

KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURUMU

Yasa taslağı, kamu tüzel kişiliğine haiz idari ve mali özerkliğe sahip ''Kişisel Verileri Korumu Kurumu'' kurulmasını da öngörüyor. Kurum, Başbakanlığın ''ilişkili'' kuruluşu olacak.
Kurum, Kişisel Verileri Koruma Kurulu ile Kişisel Verileri Koruma Kurumu Başkanlığı ve hizmet birimlerinden oluşacak. Kurum, yetkilerini bağımsız olarak kullanacak. Merkezi Ankara'da olacak kurumun Bakanlar Kurulu kararı ile taşra teşkilatı kurulabilecek.

Kurul; Yargıtay, Danıştay, YÖK, Türkiye Barolar Birliği, TOBB, Adalet Bakanlığı ve Bakanlar Kurulu'nun resen belirleyeceği 11 üyeden oluşacak. Kurul üyeleri, 6 yıl görev yapacak.

Kurul, kişilik hakları ihlal edilenlerin başvurularını inceleyecek, ilgili kişi bakımından telafisi güç veya imkansız bir zararın doğması ihtimalinin bulunması halinde önlemler alacak.

Yasanın uygulanmasından kaynaklanan şikayetler, dilekçeyle 3 ay içinde kuruma yapılacak. Kurul, şikayeti 30 gün içinde inceleyerek işlem sonucunu ilgililere tebliğ edecek. Şikayette bulunan, kurulun kararına karşı Danıştay'a başvurabilecek.

(aa)